آیا بورس مشابه قمار است یا خیر؟ بازار بورس با قمارخانه ها تفاوتی دارد؟ آیا برای کسب سود فقط باید شانس داشت یا با علم و شرکت در کلاس های آموزش بورس می‌توان از آن سود بدست آورد؟
این‌ها اولین و بزرگترین سوال و دغدغه افرادیست که به تازگی می‌خواهند وارد بورس اوراق بهادار شوند و عقیده خیلی از افرادیست که فقط به پشتوانه آزمون و خطا در این بازار فعال هستند.
کتاب کانسلیم یکی از مهمترین مراجع راهنما برای کسب سود در بازار بورس اوراق بهادار به شمار می‌رود. ” کتاب کانسلیم” نوشته‌ی “آقای ویلیام اونیل” دربردارنده‌ی مفاهیم تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، بررسی رفتار روزانه و همچنین مدیریت سرمایه در بورس است. در این کتاب به زبان ساده دلایل بررسی سهام و نحوه بررسی آن‌را نیز بیان کرده است.
کانسلیم (CANSLIM) سر‌واژه هفت پارامتر مهم در تحلیل سهام است که آقای ویلیام اونیل این شروط را ضامن رشد سهم می‌داند.
پارامترهای کانسلیم تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، رفتارشناسی و همچنین مدیریت سرمایه را شامل می‌شود که پایه و اساس آموزش بورس را هستند.
فقط یک استراتژی معاملاتی مناسب و پایبندی به آن، برای معامله گران سود مستمر به همراه خواهد داشت و مطالعه کتاب کانسلیم به اصلاح استراتژی معاملاتی کمک شایانی خواهد کرد.
بازار سهام به دلیل حرص و آز مردم افزایش نمی‌یابد. رشد بورس به خاطر محصولات، خدمات و اختراعات جدید است. هرسال هزار ابداع و نوآوری جدید ارائه می‌گردد. شرکت های نوآور و کارآفرین که هرسال محصولات جدید و باکیفیت به بازارعرضه می‌کنند همواره در صدر پیشگامان بازار بورس بوده‌اند. حال چرا افراد بیشتری از این موقعیت بی‌نظیر برای سرمایه گذاری استفاده نمی‌کنند؟ چون آن‌ها در مورد بازار بورس بی‌اطلاع هستند و وقتی شما از چیزی اطلاع ندارید نسبت به آن بی‌اعتماد می‌شوید و حتی ممکن است از آن گریزان شوید.
دلیل بسیار روشن و مشخصی برای تداوم رشد بازار بورس در آینده وجود دارد و آن افزایش جمعیت است. نرخ ازدواج افزایش یافته و بچه‌های بیشتری متولد می‌شوند. آن‌ها به خانه، وسایل زندگی، کمک پزشکی، پوشاک و آموزش نیاز دارند. پس مصرف کنونی تداوم یافته و افت نخواهد کرد.
اگر شما یک کارمند عادی یا سرمایه گذار تازه‌کار هستید، به پول زیادی برای شروع نیاز ندارید. شما می‌توانید با ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار شروع کرده و کسب درآمد و پس‌انداز به آن اضافه کنید. من کار خود را با خرید فقط ۵ عدد سهم Procter & Gamble زمانی که ۲۱ سال داشتم و تاره از مدرسه فارغ التحصیل شده بودم آغاز کردم.
اولین گام در یادگیری نحوه انتخاب سهام موفق در بازار بورس، ارزیابی سهام موفق در گذشته است. با ارزیابی فوق شما می‌توانید الگوی قیمت سهام های موفق قبلی را پیش از آغاز رشد عظیم‌شان تشخیص دهید.
بسیاری از سهامداران تحت تاثیر گزارش‌ها، هیجان زده می‌شوند و شرکت ها نیز سعی می‌کنند خود را به بهترین نحو نشان دهند. حتی اگر شرکت رکورد بیشترین فروش را برای تاریخ فعالیت خود ثبت کرده باشد، به معنای عملکرد خوب شرکت نیست. اگر به دنبال واقعیت ها هستید باید در بین نمایش‌های تحریف شده، حقیقت ماجرا را پیدا کنید.
“عامل کلیدی برای هر سرمایه گذار موفق باید این باشد: افزایش درآمد شرکت در سه ماه اخیر نسبت به سه ماه مشابه سال قبل چقدر بوده است؟“
نکته آخری که ممکن است سرمایه گذاران بازار بورس را گمراه سازد، سودهای غیر عادی و استثنایی است. اگر شرکتی که تولیدکننده رایانه است در گزارش سه ماهه اخیر خود، درآمد ناشی از فروش دارایی ها یا کارخانه خود را نیز لحاظ کرده باشد، باید از این درآمد صرف نظر کنید. آن‌ها نمایانگر حوادثی استثنایی و یک دفعه‌ای هستند که نشان‌دهنده ارتقای وضعیت شرکت و تداوم سوددهی آن نیستند. از آن‌ها صرف نظر کنید.
ما به دنبال سهامی هستیم که سود سه ماهه آن از رشد افزایشی برخوردار بوده و یا حداقل رشد آن ثابت باشد. سهام خوب و برنده از یک سو رشد خوبی طی سال‌های گذشته داشته‌اند و از سوی دیگر سود آن‌ها در چند دوره سه ماهه اخیر با رشد خوبی مواجه بوده است. با ترکیب دو عامل کلیدی فوق می‌توان سهام برتر و برنده را انتخاب کرد یا حداقل سهامی را خرید کرد که شانس موفقیت بیشتری دارد.
فقط بخاطر P/E یک سهم آن را نخرید. دلایل بسیار زیادی برای ارزان بودن قیمت یک سهم وجود دارد و براساس هیچ قاعده‌ای نمی‌توان گفت که اگر P/E سهمی ۸ تا ۱۰ است، P/E آن به ۴ تا ۵ نخواهد رسید. سال‌ها پیش وقتی من تازه کار بودم، سهام Northrop را با P بر E برابر ۴ خریداری کردم و باناباوری دیدم که P/E آن به ۲ رسید.
نتیجه‌ای که ما از تحقیق در مورد شرکت های برتر بورس طی سالیان دراز گرفتیم این بود که نرخ رشد سود هرسهم به مراتب از اهمیت بیشتری نسبت به P/E برخوردار است. به طور خلاصه: برسهامی تمرکز کنید که طی پنج سال گذشته از عملکرد خوبی در زمینه سود سالانه برخوردار باشند. دو عامل رشد سود سالانه سهم و سود سه‌ماهه سهم شرکت را باهم در نظر بگیرید.
تناقص جالب ولی غیرقابل هضمی که وجود دارد این است: چیزی که اکثر مردم فکر می‌کنند قیمت آن بسیار بالاست، بالاتر می‌رود؛ چیزی که مردم فکر می‌کنند ارزان و امن است پایین‌تر می‌رود. آیا شما تاکنون با چنین مساله‌ای برخورد کرده‌اید؟
به دنبال سهام شرکت هایی بروید که از محصولات، خدمات، مدیریت و یا شرایط جدید کاری برخوردارند. از آن مهم‌تر سهامی که از دوره های تقویت و تصحیح قیمت بیرون آمده و به قیمت های بالای جدیدی دست یافته اند بهترین گزینه برای خرید هستند.
اگر سبدی از سهام در اختیار دارید باید همواره بدترین سهم خود را فروخته و بهترین سهم خود را کمی بیشتر نگه دارید. به عبارت دیگر، سهام بازنده خود را سریعا فروخته و انتخاب‌های بهتر خود را نگه دارید.
حامی نهادی می‌تواند صندوق سرمایه گذاری، پس انداز بازنشستگی شرکت ها، شرکت های بیمه، مشاوران سرمایه گذاری بزرگ، صندوق های پوشش خطر ادارات امانی بانک، یا موسسات دولتی، خیریه و آموزشی باشد.
تفسیر نمودار قیمت و حجم روزانه کل بازار را یاد بگیرید. اگر بتوانید این کار را انجام دهید خیلی از رویدادها عقب نخواهید افتاد. شما به چیز دیگری نیاز نخواهید داشت مگر اینکه بخواهید با روند بازار در بیافتید. تجربه نشان می‌دهد، در افتادن با روند بازار بسیار پرهزینه خواهد بود. به‌همین دلیل بسیاری از مردم زیان می‌کنند!
نیازی نیست بدانید بازار بورس چه خواهد کرد! فقط کافی است بدانید بازار چه کرده است! این کلید معماست. یک دقیقه در مورد آن فکر کنید. این موضوع از ارزش بالایی برخوردار است.
منتظر باشید تا حرکتی افزایشی و کوتاه مدت آغاز شود و سپس عملکرد بازار را بین روز سوم و دهم بررسی کنید. روزهای اول و دوم چیز زیادی به شما نمی‌گویند و در نتیجه من از آن‌ها صرف نظر می‌کنم. طی روزهای بعد اگر حجم معاملات نسبت به روز قبل افزایش یافت و افزایش قیمتها سبب افزایش بیش از یک درصدی شاخص داو جونز یا S&P در روز گردید، می‌توان پایان روند کاهشی را تشخیص داد.
در کل رمز موفقیت در بازار این است که اگر معامله شما اشتباه بود، کمترین زیان را متحمل می‌شوید. به عبارت دیگر برای موفقیت باید هر وقت که متوجه اشتباه شدید، هرچه سریع‌تر سهام را فروخته و زیان خود را متوقف سازید.
ما سهام شرکتی را می‌خریم که از مبانی قوی، رشد فروش و سود خوب، محصولات و خدمات جدید برخوردار بوده و سعی می‌کنیم در زمان مناسب و وقتی که سهم از دوره تقویت خارج شده و در حال آغاز روند صعودی خود است آن را بخریم.
سرمایه گذاران حقیقی باید برنامه‌ای دقیق و سفت و سخت برای محدود کردن زیان هر سهم به حداکثر ۷ تا ۸ درصد قیمت تمام شده آن اتخاذ نمایند. در مورد سرمایه گذاران نهادی از آنجا که حجم خریدها بالا بوده و تنوع زیاد در سبد، خطر سرمایه گذاری را کاهش می‌دهد از قاعده فوق پیروی نمی‌شود. این مزیت بزرگی است که شما به‌عنوان سرمایه گذار حقیقی بر سرمایه گذار نهادی برخوردارید. پس از آن بهره‌مند شوید.
۲۰- از داشتن حد ضرر غافل نشوید.
سیاست توقف زیان مشابه خرید حق بیمه است. شما خطر خود را محدود به میزانی مشخص و از پیش تعیین کرده می‌کنید. بسیار از مواقع دقیقا پس از اینکه سهم را فروختید، قیمت آن افزایش می‌یابد. شما احتمالا عصبانی شده و فکر می‌کنید که تصمیم اشتباهی اتخاذ نموده‌اید.
اگر شما برای ماشین خود سال پیش بیمه خریداری کردید و تصادفی نداشتید، پول خود را دور ریخته‌اید؟ آیا امسال نیز ماشین خود را بیمه خواهید کرد؟ مطمئنا بله!
انتظار و اجازه دادن به افزایش زیان، بزرگترین اشتباهی است که تقریبا تمام سرمایه گذاران مرتکب می‌شوند! شما باید با دید مثبت اشتباه در خرید یا زمان خرید سهام را که حتی حرفه‌ای ترین سرمایه گذاران نیز مرتکب می‌شوند را بپذیرید.
کتاب کانسلیم حاوی توصیه‌هایی برای معامله گران است، که از اشتباهات رایجی که در بازار سهام انجام می‌دهند گرفته شده است. در اینجا برخی از توصیه‌ها را می‌توانید مطالعه کنید:
اگر می‌خواهید در بازار بورس سود کنید، باید برنامه دفاعی برای توقف سریع زیان خود تدوین کرده و از قاطعیت و شهامت‌های کاری بدون تامل و تزلزل برخوردار باشید. به یاد داشته باشید سهم خوب وجود ندارد. همه سهم ها بد هستند مگر آنکه قیمت آن‌ها افزایش یابد.
تحلیل دقیق اشتباهات و خطاها نقطه عطفی در کارنامه معاملات من بود و پس از آن روند موفقیت‌آمیز خود را در بورس آغاز کردم. آیا هیچوقت اشتباهات خود را به منظور یادگیری خطاها و کسب تجربه تحلیل کرده‌اید؟ بیشتر مردم این کار را نمی‌کنند.
۲۴– تسلیم نشوید و دست از تلاش برندارید
اگر در ابتدا موفق نبودید، به گذشته برگشته و با بررسی دقیق تلاش خود را بیشتر کنید. تسلیم نشوید. زمانی که شما اختصاص می‌دهید در نهایت تعیین کننده تفاوت شما با دیگران است.
وقتی همه از سهمی به خوبی تعریف می‌کنند و دنبال آن هستند، سهم را بفروشید زیرا خیلی دیر شده‌است! درایفوس می‌گوید سهم را زمانی بفروشید که خوش‌بینی مازاد وجود دارد. وقتی همه در مورد سهمی خوش‌بین بوده و دیگران را نیز به خرید سهم تشویق می‌کنند، تمام منابع خود را صرف کرده‌اند. در نتیجه پس از آن آن‌ها فقط می‌توانند صحبت کنند. آن‌ها نمی‌توانند بازار را بیشتر به پیش برند. زمانی بخرید که شما نگرانید و بقیه مطمئن نیستند.
از تنوع زیاد بپرهیزید. بر فهرست کوتاهی از سهام خوب و مناسب تمرکز کنید و بگذارید بازار تعیین کننده زمان لازم برای نگه داشتن سهم باشد. اگر با تجربه هستید می‌توانید از ودیعه استفاده کنید ولی در این صورت خطر کار بالا می‌رود.
نمودارها به ارائه واقعیت‌ها در مورد سهام می‌پردازند. قیمت های معامله شده در واقع نتیجه تعامل روزانه نیروهای عرضه و تقاضا در بازارهای بورس است. واقعیت‌های بازار قابل اعتمادتر از ۹۸ درصد نظریات شخصی و علمی است که امروزه درباره بازار بورس بیان می‌شود.
حجم بهترین شاخص عرضه و تقاضا و حمایت نهادی است که دو عامل بسیار مهم در تحلیل سهام موفق هستند. شاید بخواهید بر روی نمودار نحوه خرید در زمان مناسب را یاد بگیرید. خرید در زمان نامناسب یا خرید سهمی که در حال تقویت یا تجمیع نیست کاربسیار خطرناک و پرهزینه‌ای است.
مطمئنا هیچ تضمینی وجود ندارد که شرکتی با گذشته خوب و عملکرد عالی نتواند ناگهان تغییر روند داده و سقوط کند. به همین دلیل است که باید همواره مراقب بوده و زیان خود را متوقف سازید. همچنین شما باید به طور روزانه یا هفتگی نمودارهای قیمت شرکت را بررسی کرده و ببینید که آیا در منطقه تقویتی قرار دارد یا قیمت آن در بالای منطقه تقویتی است.
اگر خواهان سرمایه گذاری موفقی در بازار بورس هستید باید بتوانید به خوبی جهت گیری میانگین های عمومی بازار را تفسیر کنید. برای این کار نباید فقط یک میانگین بازار را مشاهده نمایید. برای بررسی بهتر باید شاخص هایی از قبیل میانگین داو جونر ۳۰ و همچنین S&P ۵۰۰ را نیز مطالعه کنید.
وقتی شرکت ها عملکرد خود را منتشر می‌کنند، گزارش ها به دو دسته شرکت هایی که سود آن‌ها افزایش یافته و آن‌هایی که سودشان کاهش یافته تقسیم می‌شوند. علاوه بر این تغییر سود سه ماهه شرکت نیز نشان داده می‌شود. اطلاعاتی از قبیل نماد سهم، قیمت بسته شدن، رتبه EPS و قدرت نسبی نیز منتشر می‌گردد. همچنین فهرستی از بهترین‌ها و بدترین‌ها در زمینه افزایش سود وجود دارد.
معمولا صنعت پیشگام در یک دوره افزایشی بازار، به سلطه خود در دوره بعد ادامه نخواهد داد. البته موارد استثنایی نیز برای این قاعده وجود دارد. گروه‌هایی که به تازگی ظهور کرده و هنوز از رشد کافی اشباع شدن برخوردار نشده‌اند، ممکن است به سلطه خود در دوره های بعدی بازار نیز ادامه دهند.
بسیاری از نهادها سهام را در حال افت قیمت می‌خرند و می‌توان آن‌ها را خریداران قیمت‌های پایین دانست. برخی مواقع روش فوق بهترین راه برای کسب سودهای بالا نیست. با خرید سهامی که در حال سقوط است با خطر خرید سهامی رو به نزول مواجه خواهید شد.
بدترین شیوه این است که میانگین خریدهای خود را کاهش دهید در حالی که باید افزایش دهید. اگر سهمی را یکبار در ۴۰ و سپس در ۳۰ دلار خریدید میانگین شما ۳۵ دلار می‌شود که اشتباهی بزرگ است. زیرا پول بی زبان را صرف خرید چیزی کرده‌اید که بدعمل کرده است. این راهبرد مبتدیانه منجر به زیان‌های پشت سر هم شده و شما را در ردیف بازندگان بزرگ قرار می‌دهد.
اکثریت افراد خواهان خرید سهم بر اساس شایعات، روایات و پیشنهادها هستند. به عبارت دیگر آن ها می‌خواهند به خاطر حرف دیگران و نه اطمینان از کاری که انجام می‌دهند، پول خود را در معرض خطر قرار دهند. بیشتر شایعات اشتباه بوده و اگر سهمی از قضا افزایش نیز یافت، در بسیاری از موارد نهایتا افت خواهد کرد.
برخی از سرمایه گذاران در تصمیم گیری بر سر خرید یا فروش مشکل دارند. به عبارت دیگر گیج شده و نمی‌توانند تصمیم بگیرند. آن‌ها اطمینان ندارند چون نمی‌دانند دقیقا چه می‌خواهند. آن‌ها برنامه، اصول و قواعدی نداشته و در نتیجه در مورد کارهای خود مطمئن نیستند.
رنات راکنی، یکی از مربیان معروف می‌گوید راه موفقیت انباشتن نقاط ضعف خود بر روی هم است؛ تا سرانجام این نقاط ضعف به قوت تبدیل شوند. علت دستیابی به نتایج متوسط یا زیان، ساده است: مرتکب شدن اشتباهات زیاد.
مردم سهام شرکت هایی را که می‌شناسند، می‌خرند. اینکه شما جنرال موتورز را دوست دارید، یا برای آن کار می‌کنید دلیلی برای خریدن آن نمی‌شود. بسیاری از گزینه‌ها خوب، نام‌هایی هستند که شما اصلا نشنیده‌اید؛ ولی اگر کمی مطالعه و تحقیق انجام دهید ارزش آن‌ها را خواهید یافت.
با اتکا به احساسات و ناخودآگاه خود هیچ‌گاه نمی‌توان در بازار بورس سود مستمر کسب کرد، بلکه باید شیوه صحیح تحلیل های کارآمد بازار اوراق بهادار را آموخت و با پایبندی به اصول معامله گری درست، در بازار سهام فعالیت کرد. دانستن تعداد زیاد استراتژی های مختلف برابر با کسب سود بیشتر و یا موفقیت در بازار بورس نیست بلکه می‌بایست از دانش کافی و کنترل زیاد روی خود که تاکید کتاب کانسلیم است استفاده نمود.
